Nhà xưởng công nghiệp là mô hình chiếm đa số tại Việt Nam và đang ngày càng có xu hướng phát triển mạnh mẽ. Hệ thống thông gió là một hệ thống giúp không khí trong lành lưu thông trong một không gian hoặc một khoảng không gian giới hạn và loại bỏ không khí bị ô nhiễm.
Thông gió nhà xưởng được coi là một trong những giải pháp quan trọng để đảm bảo sức khỏe của người lao động - một trong những nhân tố quyết định năng suất, hiệu quả công việc. Các hệ thống thông gió phổ biến hiện nay:
1. Theo hướng chuyển động của gió
Người ta chia ra các loại sau:
Thông gió kiểu thổi
Thổi không khí sạch vào phòng và không khí trong phòng thải ra bên ngoài qua các khe hở của phòng nhờ chênh lệch cột áp. Phương pháp thông gió kiểu thổi có ưu điểm là có thể cấp gió đến các vị trí cần thiết, nơi tập trung nhiều người, hoặc nhiều nhiệt thừa, ẩm thừa, tốc độ gió luân chuyển thường lớn. Tuy nhiên nhược điểm của phương pháp này là áp suất trong phòng là dương nên gió tràn ra mọi hướng, do đó có thể tràn vào các khu vực không mong muốn.
Thông gió kiểu hút
Hút xả không khí bị ô nhiễm ra khỏi phòng và không khí bên ngoài tràn vào phòng theo các khe hở hoặc cửa lấy gió tươi nhờ chênh lệch cột áp. Thông gió kiểu hút xả có ưu điểm là có thể hút trực tiếp không khí ô nhiễm tại nơi phát sinh, không cho phát tán ra trong phòng, lưu lượng thông gió nhờ vậy không yêu cầu quá lớn, nhưng hiệu quả cao.Tuy nhiên phương pháp này cũng có nhược điểm là gió tuần hoàn trong phòng rất thấp, hầu như không có sự tuần hoàn đáng kể, mặt khác không khí tràn vào phòng tương đối tự do, do đó không kiểm soát được chất lượng gió vào phòng, không khí từ những vị trí không mong muốn có thể tràn vào.
Thông gió kết hợp
Kết hợp cả hút xả lẫn thổi vào phòng, đây là phương pháp hiệu quả. Thông gió kết hợp giữa hút xả và thổi gồm hệ thống quạt hút và thổi. Vì vậy có thể chủ động hút không khí ô nhiễm tại những vị trí phát sinh chất độc và cấp vào những vị trí yêu cầu gió tươi lớn nhất. Phương pháp này có tất cả các ưu điểm của hai phương pháp nêu trên, nhưng loại trừ các nhược điểm của hai kiểu cấp gió đó. Tuy nhiên phương pháp kết hợp có nhược điểm là chi phí đầu tư cao hơn.
2. Theo động lực tạo ra thông gió
Thông gió tự nhiên
Thông gió tự nhiên là hiện tượng trao đổi không khí trong nhà và ngoài trời nhờ chênh lệch cột áp. Thường cột áp được tạo ra do chênh lệch nhiệt độ giữa bên ngoài và bên trong, dòng gió tạo nên. Phương pháp này có ưu điểm là giúp không gian nhà xưởng trở nên thoáng đãng, chi phí đầu tư thấp, vận hành động cơ không tốn quá nhiều điện. Tuy nhiên nhược điểm của hệ thống thông gió này là hiệu suất hoạt động không cao do phải phụ thuộc nhiều vào hướng gió và không gian.
Thông gió cưỡng bức
Thông gió cưỡng bức là sử dụng các thiết bị điều chuyển không khí. Ở mức độ đơn giản là sử dụng các quạt gió để phụ trợ thông gió tự nhiên, tạo ra dòng đối lưu cưỡng bức trong phòng. Tức là, việc thiết kế hệ thống thông gió này giúp đưa không khí từ trong từ trường bên trong phòng ra ngoài hoặc ngược lại nhờ tác động của quạt và động cơ.Ưu điểm của hệ thống là chất lượng không khí bên trong sẽ được kiểm soát sao cho phù hợp với người sử dụng, như loại bỏ các mùi, khí chất độc hại, giảm độ ẩm một cách chủ động. Tuy nhiên nhược điểm của hệ thống này là chi phí đầu tư lớn.
Hệ thống thông gió cưỡng bức sử dụng quạt Công nghiệp được ứng dụng nhiều trong nhà xưởng, khu công nghiệp với tác dụng hút gió thải ra khỏi không gian nhà máy, loại bỏ chất lơ lửng từ quá trình sản xuất hoặc tạo áp lực cho nồi hơi cụ thể là khói, bụi; đồng thời quạt thông gió cấp khí tươi vào không gian nhà xưởng tùy theo cách lắp đặt và mục đích người dùng.Quạt gió công nghiệp có 2 loại: Quạt hướng trục và loại ly tâm.
– Quạt hướng trục: Thường lắp cho hệ thống thông khí của nhà máy dệt; trong thiết bị hút lọc bụi sơn cho ngành chế biến gỗ; hệ thống thông gió trong tầng hầm của các cao ốc; hệ thống tạo không khí dương trong cầu thang cao ốc trong trường hợp cứu hỏa
– Quạt ly tâm: Được cấu tạo đặc biệt tạo ra lực ly tâm trong quá trình hoạt động nên khả năng hút khí thải độc hại, bụi tốt hơn. Quạt ly tâm được đặt tại các vị trí linh hoạt kết hợp với ống dẫn khí phù hợp với các xưởng gỗ, các nhà máy luyện kim có nồi hơi, khí tải chứa axit,…